Urfa düğünlerinde yeni dönem: Halay gerçek, altın sahte
Fatma Keber
Düğün takılarının vazgeçilmezi olan altın takılar, artan fiyatlar nedeniyle artık uygun fiyatlı değil. Ancak muhteşem düğünleriyle anılan Urfa’da bu gelenekten vazgeçmek hiç de kolay değil. Altın fiyatlarının artması ve alım gücünün azalması, gelenekten vazgeçmek istemeyen Urfa halkını altın taklidi yapmaya yöneltti.
Taklit altın takılara, iç kısmı altın olmayan ancak altın suyuna batırılarak bu görünüme sahip olan takılara denir. Gerçek altına birebir benzeyen taklit altın, artık kadınlar tarafından özellikle düğünlerde yaygın olarak kullanılıyor.
Son dönemde altın fiyatlarında yaşanan artış nedeniyle evlenecek çiftler, çevrelerindekiler tarafından ‘aşağılanmamak’ için Çin ve Hindistan’dan getirilen işlenmiş sarı altın suyuna batırılmış imitasyon takılar alıyor. Taklit altına ilginin arttığı Urfa’da satıcılar durumdan oldukça memnun.
Kuyumcularda 500-600 bin TL’ye satılan takılar, imitasyon olarak 5 bin TL’ye tüketicilere sunuluyor. Gerçek altınlardan ayırt edilmesi zor olan bu imitasyon altınlar, çalınma korkusu olmadan gezici tezgahlarda açık olarak satılıyor. Satıcılar ürünlerini iyi işçilik ve 2 yıl garanti gibi pazarlama teknikleriyle piyasaya sürüyorlar. Kararmaya karşı dayanıklılığına göre fiyatlar değişiklik gösterebilir.
YURTİÇİ VE YURT DIŞINDAN TALEP VAR
İbrahim Halil Göz isimli satıcı, yöresel kıyafetlerde bazılarının altın, bazılarının ise aksesuar olarak imitasyon taktığını belirterek, eserlerinin tam olarak altına benzediğini belirtiyor.
Tarihi Urfa çarşısında esnaf olarak çalışan Göz, “Altın fiyatları nedeniyle insanların alım gücünün düştüğü bu dönemde taklit altına yoğun bir talep vardı. Taklit altın sadece yurt içinde değil yurt dışında da büyük talep görüyor. Bu altınları başta Bulgaristan, Fransa ve Almanya olmak üzere birçok ülkeye gönderiyoruz. Son zamanlarda her bölgeye özel takılar yapılıyor. Konya’da yapılan bir şey var. Urfa Çayı var. Trabzon bileziği var, Diyarbakır bileziği var. Eserlerin özelliklerini şöyle anlatıyor: “Her şehrin kendine has takıları var ve bu takılar el işlemesidir.”
Esnaf İbrahim Halil GözTÜM SETLERDE İMİT ÇALIŞMALAR VARDIR
Kuyumcu takımlarının, bileziklerinin, yüzüklerinin ve çeyrek altın parçalarının tamamının imitasyon olduğunu belirten Göz, şöyle devam ediyor: “Şu anda Urfa’da akan ve kolye ürünleri dediğimiz ürüne daha fazla talep var. Ayrıca 5 binlik ürün de var. TL ama sipariş üzerine yaptırıyoruz.Normalde kuyumcuda satılan tütsü dediğimiz takının fiyatı belki 100 bin lira ama biz imitasyonunu 500 liraya satıyoruz.Ayrıca birçok altın aksesuar, küpe de var. , bilezik ve çeyrek altın bileklikler yoğun talep görüyor. “Ürünlerimiz 2 yıl kararmaya karşı garantilidir.”
‘ZENGİNLİK HİSSİ VERMEK İÇİN TAKILIYORUZ’
İmitasyon altın takan Hatice İrem Bulut, neden imitasyona yöneldiğini şöyle açıklıyor: “Altın fiyatları gerçekten çok yüksek, buna gücümüz yetmiyor. “Düğünlere, özel günlere gittiğimizde kendimizi daha iyi hissetmek ve zenginlik hissi vermek için bu tür taklit altınlar alıyoruz.”
‘BÜTÇEMİZ BUNA YETER, GÜNÜ KURTARMAYA ÇALIŞIYORUZ’
Bulut, “Gerçekten hiçbir farkı yok ama kuyumcular gibi altından anlayan esnaf onu ayırt ediyor, işlenmesi ve kalitesi neredeyse gerçek altınla aynı” diyor.
Bulut, sözlerine şöyle devam ediyor: “Mesela yakın zamanda yeğenimin düğünü vardı. Buraya geldim, birkaç parça daha aldım, neredeyse altın doluydu ve düğüne gittim. Herkesin gözleri üzerimdeydi. Özellikle Doğu’da altının özellikle kadınlar için çok önemli bir yeri vardır. “Bütçemiz buna yetiyor, bununla günü kurtarmaya çalışıyoruz.”
